Jak poprawnie sporządzić opis bibliograficzny w bibliografii załącznikowej?
Jak poprawnie sporządzić opis bibliograficzny
w bibliografii załącznikowej?
materiały wypracowane podczas warsztatów na temat sporządzania bibliografii załącznikowej w PBW w Łodzi w Filiiw Kutnie (3 grudnia 2007 r.)
Wszystkie pozycje, które są wykorzystane podczas prezentacji muszą zostać wymienione w ramowym planie prezentacji jako literatura podmiotu (bibliografia podmiotowa) i literatura przedmiotu (bibliografia przedmiotowa). Spis bibliograficzny powinien być sporządzony według porządku alfabetycznego, przy czym pod uwagę bierzemy nazwisko autora tekstu lub-przy autorze nieznanym i pracy zbiorowej-tytuł dzieła.
Bibliografia podmiotowa (lektury, filmy, obrazy, reklamy i inne teksty kultury, które są analizowane i interpretowane).
Bibliografia przedmiotowa (komentarze, opracowania danego tematu czy problemu, omówienia, interpretacje, analizy tekstów uwzględnionych w bibliografii podmiotowej).
Bibliografia załącznikowa powinna być opracowana zgodnie z normami:
PN-ISO 690: 2002. Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura.
PN-ISO 2:1999. Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części.
PN-79/N-01222/07. Kompozycja wydawnicza książki. Bibliografia załącznikowa.
UWAGA!!
- Należy stosować konsekwentnie jednolity system interpunkcji we wszystkich opisach bibliograficznych zawartych w danej publikacji.
- Poszczególne człony opisu oddzielamy od siebie przecinkami.
- Tytuły tekstów zapisujemy pismem pochyłym-kursywą i wielką literą.
- W przypadku niepodanego w książce roku wydania, piszemy rok przybliżony, datę druku lub datę „copyright", np. ok. 2001, 1953 druk, cop. 2001.
- Numery ISBN występują w dokumentach wydanych od ok. 1976 r.
- Tytuły czasopism, gazet ujmujemy w cudzysłów „...".
- Polski cudzysłów ma następującą postać „...".
- Skrót od „strona" to s.
- Skrót od tom to t.
- Skrót od „wydanie" to „wyd."
- Skrót od wydawnictwa to „wydaw."- piszemy z dużej litery np. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Skrót od „numer" to nr (zapisujemy bez kropki na końcu). Zasada ta obowiązuje przy skracaniu wyrazów, których ostatnia litera wyrazu równa jest ostatniej literze skrótu, np. magister - mgr, wg - według.
- opis bibliograficzny kończymy kropką z wyjątkiem adresów internetowych.
GOTOWE WZORY OPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH
I. Opis bibliograficzny książki
Autor (nazwisko, inicjał imienia), Tytuł. Podtytuł, odpowiedzialność drugorzędna (redaktor w pracy zbiorowej; autor opracowania, przekładu, oznaczenie wydania (wyd. 2, wyd. 3 zm.), (nazwa wydawnictwa), miejsce i rok wydania, Numer znormalizowany ISBN (tylko przy opisie książki jako całości).
Przykłady:
Kopaliński W., Słownik wydarzeń, pojęć i legend XX w., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, ISBN 83-01-12849-6.
Kuncewicz P., Proza polska od 1956, t. 4, Wydawnictwo BGW, Warszawa 1994, ISBN 83-86091-03-7.
Mrowcewicz K., Przeszłość to dziś. Literatura, język, kultura, cz.1, wyd. 4, Stentor, Warszawa 2006, ISBN 83-86018-88-7.
Pajewski Janusz, Pierwsza wojna światowa 1914-1918, wyd. 3, dodr., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14162-X.
Richardson Dan, Jacobs Jessica, Jacobs Daniel, Egipt, wyd. 2 zaktual., Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2005, ISBN 83-7304-133-8.
Encyklopedia prawa, red. U. Kalina-Prasznic, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 1999, ISBN 83-7110-887-7.
II. Opis artykułu w wydawnictwie zwartym
Autor artykułu, Tytuł artykułu, w: Autor książki, Tytuł książki, z której pochodzi artykuł, oznaczenie wydania, miejsce i rok wydania, numery stron, na których znajduje się opisywany fragment.
Przykłady:
Gołębniak B. D., Nauczyciele a reformy programu, w: Pedagogika, t. 2, Warszawa 2004, s. 144-147.
III. Opis bibliograficzny fragmentu książki
Autor, Tytuł, oznaczenie wydania, wydawca, miejsce i rok wydania, numery stron, na których znajduje się fragment.
Przykład:
Jedliński R., Gatunki publicystyczne w szkole średniej, Warszawa 1984, Praca nad wywiadem w szkole średniej, s. 184-197.
Michałowska T., Średniowiecze, wyd. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, s. 23-142.
IV. Opis bibliograficzny utworu literackiego zamieszczonego w antologii jednotomowej
Autor utworu, Tytuł utworu, w: Tytuł antologii, nazwisko redaktora naukowego, oznaczenie wydania, miejsce i rok wydania, numery stron, na których znajduje się utwór.
Przykład:
Tetmajer K., Danae Tycjana, w: Poezja Młodej Polski, wybór M. Jastrun, wyd. 3 zm., Wrocław 1967, s. 14-17.
Mękę Bożą spominajmy, w: Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, wyd. 2 zm., Wrocław 1980, s. 19-23.
V. Opis bibliograficzny utworu literackiego zamieszczonego w antologii wielotomowej
Autor utworu, tytuł utworu, w: tytuł antologii, nazwa edytora naukowego, oznaczenie wydania, oznaczenie tomu, miejsce i rok wydania, numery stron, na których znajduje się utwór.
Przykład:
Szymanowski J., Już nie usłyszysz mego westchnienia, w: Poezja polska, t. 1, wybór S. Grochowiak, J. Maciejewski, Warszawa 1973, s. 20-21.
VI. Opis bibliograficzny wstępu krytycznego, przedmowy, posłowia w dziele naukowym
Autor wstępu, Wstęp, w: autor, Tytuł, miejsce i rok wydania.
Przykład:
Hutnikiewicz A., Wstęp, w: Szaniawski J., Wybór dramatów, Wrocław 1988, s. V-LXXII.
VII. Definicja z encyklopedii bądź słownika
Autor definicji (jeśli jest), Tytuł definicji, w: Autor, Tytuł, miejsce i rok wydania, strona/y, na której zamieszczona jest definicja.
Przykład:
Zych A., Afazja, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI w. T. 1, A - F, Warszawa 2003, s. 217.
Dysonans poznawczy, w: Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, wyd. 2 rozszerz., Warszawa 1998, s. 81.
VIII. Opis bibliograficzny artykułu z czasopisma
Autor artykułu, tytuł artykułu, „Tytuł czasopisma", rok, numer czasopisma, numery stron, na których znajduje się artykuł.
Przykład:
Narkowicz L., Czy Mickiewicz mówił po litewsku?, „Polonistyka", 2007, nr 10, s. 54-57.
Hołdys A., Zbyt cenne by je nosić, „Wiedza i Życie", 2007, nr 8, s. 4-8.
IX. Opis map i planów
Dane do opisu należy przejmować z ramki, jako autora traktujemy kartografa, elementem obowiązkowym jest określenie rodzaju dokumentu: mapa, plan, atlas, jeśli nie występuje w tytule. W opisie map podajemy skalę po tytule. Mapy, plany i atlasy samoistne wydawniczo opisujemy jak wydawnictwa zwarte, zamieszczone w wydawnictwie zwartym lub ciągłym opisujemy jak artykuły.
Przykłady
Beskid Sądecki. Mapa, 1:1000 000, wyd. 10. Warszawa 1975.
Wisła. Turystyczny plan miasta. Mapa, 1:25 000, Katowice 2004, ISBN 83-87502-76-6.
X. Opis bibliograficzny ilustracji (fotografii, reprodukcji, nut) zamieszczonej w książce
Autor dzieła (grafik, malarz, autor fotografii), Tytuł dzieła, [oznaczenie rodzaju dokumentu], w: Autor książki, w której zamieszczona jest ilustracja, Tytuł książki, oznaczenie wydania, oznaczenie tomu, miejsce i rok wydania, numer strony, na której znajduje się ilustracja.
Przykład:
Hermanowicz H., Baszta stolarska, [fotografia], w: Hermanowicz H., Banach J., Kraków -cztery pory roku, wyd. 4, Kraków 1978, s. 72.
Leonardo da Vinci, Dama z gronostajem [reprodukcja], w: M. Rzepińska, Siedem wieków malarstwa europejskiego, wyd. 3, Wrocław 1988, tabl. XXI.
Ja mam dwa kółka, [nuty], muz. i oprac. M. Mazurek, sł. D. Orłowska, w: Stankiewicz Z., Repertuar uzupełniający do wychowania muzycznego w klasach V-VIII, Warszawa 1975, s. 158-162.
XI. Opis bibliograficzny ilustracji zamieszczonej w czasopiśmie
Autor dzieła, tytuł dzieła, „tytuł czasopisma" i rok, numer czasopisma, numer strony, na której znajduje się ilustracja.
Przykład:
Paculski J., Kompozycje dekoracyjne, [ilustracja], „Plastyka w Szkole", 1983, nr 10, s. 392.
XII. Fotografie dzieła sztuki zamieszczonego w Internecie
Autor dzieła, tytuł dzieła, technika wykonania dzieła, format, nazwa instytucji przechowującej dzieło, [typ nośnika], data wydania dzieła [data dostępu], warunki dostępu.
Przykład
Wyspiański S., Portret dziecka (Portret Mietka), [online], [dostęp: 31 stycznia 2007], dostępny w Internecie: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Wyspianski/Wysp_Dzieci.htm
XIII. Opis bibliograficzny strony internetowej
Autor (osoba lub instytucja) portalu (strony), Tytuł portalu, [typ nośnika], data wydania, data aktualizacji, data dostępu, warunki dostępu
Przykłady
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego (Bydgoszcz), [online], [dostęp 3 grudnia 2007], dostępny w Word Wide Web: http://www.ukw.edu.pl/uczelnia/akademia.php
XIV. Publikacje samoistne w Internecie.
Autor, tytuł pracy, [typ nośnika], data wydania, data aktualizacji, [data dostępu], warunki dostępu.
Przykład:
Skórka S., Wirtualna historia książki, [online], ostatnia aktualizacja 16.12.2006,
[dostęp 31 grudnia 2007], dostępny w Internecie: http://www.wsp.krakow.pl/whk/
XV. Artykuł w czasopiśmie dostępnym w Internecie
Autor artykułu, Tytuł artykułu, [typ nośnika], w: „Tytuł czasopisma", rok, nr, [data dostępu], warunki dostępu
Przykład:
Agnieszka Krzemińska , Okrutne obyczaje, [online], w: „Wiedza i Życie", 2007, nr specjalny, [dostęp 7 stycznia 2008], dostępny w Internecie: http://portalwiedzy.onet.pl/4868,12799,1433192,2,czasopisma.html
XVI. Nagranie własne
Autor wywiadu, Tytuł wywiadu, [typ nośnika], rozm. przepr. Autor nagrania, miejsce, rok nagrania, nagranie własne.
Przykład:
Sadowski Andrzej, Subkultury młodzieżowe, [taśma magnetofonowa], rozm. przepr.
Stefan Nalewajko, Białystok 2005, nagranie własne.
XVII Reprodukcja dzieła malarskiego
Nazwisko malarza, Tytuł dzieła, określenie techniki wykonania, data powstania dzieła, rodzaj reprodukcji [plakat, karta pocztowa], oznaczenie wydania, miejsce i rok wydania reprodukcji.
Przykład:
Chardin J. B., Martwa natura, [reprodukcja kolorowa], Warszawa 1975.
XVIII. Nagranie muzyczne
Nazwisko kompozytora/wykonawcy, Tytuł nagrania, [rodzaj dokumentu], nazwa producenta i rok produkcji, typ nośnika.
Przykład:
Wagner R., Cwałowanie Walkirii, [dokument dźwiękowy], w: Perły muzyki klasycznej, Point Music 2001, płyta CD.
XIX. Muzyka w Internecie
Wykonawca (autor słów, kompozytor), Tytuł utworu, [typ nośnika], [data dostępu], warunki dostępu
Przykład
Czerwone Gitary, Mija rok, [online], [dostęp 15 grudnia 2007], dostępny w Internecie:
http://www.czerwonegitary.pl/multimedia.html
XX. Nagranie słowne
Autor, tytuł, [rodzaj dokumentu], nazwa producenta i rok produkcji, typ nośnika.
Przykład:
Pawlikowska - Jasnorzewska M., Wiersze, [dokument dźwiękowy], Polskie Nagrania 1998, taśma magnetofonowa.
XXI. Film
Tytuł, [rodzaj dokumentu], reżyser, nazwa producenta i rok produkcji, typ nośnika.
Przykład:
Pan Tadeusz, [film], reż. A. Wajda, Warszawa, Vision Film 2000, kaseta VHS.
Mansfield Park. Ekranizacja słynnej powieści Jane Austin, [film], scen.i reż. P. Rozema, Warszawa, Vision, 1999, płyta CD-ROM.
XXII. Opis bibliograficzny wywiadu zamieszczonego w czasopiśmie
Nazwisko i imię osoby, która udziela wywiadu, Tytuł wywiadu, rozm. przepr., Imię i nazwisko osoby prowadzącej wywiad, „Tytuł czasopisma" rok, numer, numery stron.
Przykład
Pawlak Waldemar, Koalicja 2.0, rozmowę przeprowadził Jacek Żakowski, „Polityka", 2007, nr 46, s. 18-20.
XXIII. Wywiad w Internecie
Autor wywiadu (osoba udzielająca wywiadu), Tytuł wywiadu,[typ nośnika], rozm. przepr. (osoba przeprowadzająca wywiad), [data dostępu], warunki dostępu.
Przykład:
Piotr S. Juda, Mamy spójny model biznesowy - wywiad z prezesem zarządu Toyota Bank, [online], rozm. przepr. M. Macierzyński, [dostęp 11 września 2007], dostępny w Internecie: http://www.bankier.pl/wiadomosc/Mamy-spojny-model-biznesowy-wywiad-z-prezesem-zarzadu-Toyota-Bank-1637623.html
XXIV. Książka dostępna przez Internet
Autor, tytuł, [typ nośnika], autor opracowania, miejsce i rok, [data dostępu], warunki dostępu
Przykład:
Mickiewicz Adam, Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie [online], oprac.
Marek Adamiec, [dostęp 21 grudnia 2007], dostępny w Internecie : http://monika.univ.gda.pl/~literat/panfull/index.htm
XXV. Recenzja zamieszczona w czasopiśmie
Nazwisko i imię autora recenzowanej książki, Tytuł recenzowanej książki, rec. Imię i nazwisko autora recenzji, Tytuł recenzji (jeśli jest), „Tytuł czasopisma" rok, numer czasopisma, strony zajęte przez recenzję.
Przykład
Mrożek S., Uwagi osobiste, rec. J. Wierzejska, Mrożkowe pożegnanie, „Nowe Książki", 2007, nr 12, s. 47.
Kuczok W., Gnój, rec. P. Śliwiński, Normalni, wydrążeni, źli, "Tygodnik Powszechny" 2004, nr 32, s. 11.
XXVI. Recenzja w Internecie
Autor ksiązki recenzowanej, tytuł książki recenzowanej, [typ nośnika], autor recenzji, tytuł recenzji (jeśli jest nadany), [data dostępu], warunki dostępu
Przykład:
Andrzej Stasiuk, Dojczland, [online], rec. Kamieński G. L., [dostęp 7 stycznia 2008], dostępny w Internecie: http://www.ksiazka.net.pl/modules.php?name=Reviews&rop=showcontent&id=549&mail=1
Wszystkie zaprezentowane powyżej zasady sporządzania opisów bibliograficznych mogą być wykorzystywane jako wzór do prac maturalnych
Opracowanie
Barbara Dałek
Agnieszka Mikołajczyk
PBW w Łodzi
Filia w Kutnie